Bekçi kimlik sorup üst araması yapabilir mi?

Geceleri güvenliği sağlamak adına bekçilerin hayatımıza yeniden girmesi olumlu karşılanan gelişmelerden biri olarak görünüyor. Halkın güvenliği için geceleri sokaklarda bulunan bekçiler için ise kafalarda bazı soru işaretleri oluşuyor. Bunlardan en başta gelen ise bekçilerin kimlik sorup soramayacağı oluyor.

Bu durumu merak eden vatandaşlar ise internette arama motorlarına koşup; Bekçiler kimlik sorabilir mi? Bekçiler üst araması yapabilir mi? Bekçilerin görevi nedir? gibi soruların cevaplarını arıyorlar. 

Bu tartışmalar devam ederken İzmir'de mahkemeden emsal niteliği taşıyabilecek bir karar geldi.

İzmir Bornova’da iki genç ve mahalle bekçileri arasında yaşanan arbede ve küfürleşmenin yargıya taşınmasının ardından mahkemeden karar çıktı.

16Punto’dan Baransel Ağca’nın haberine göre; İki gence aynı saat içerisinde defalarca kimlik kontrolü yapmak isteyen bekçileri haksız gören mahkeme, “Görevi vatandaşın huzurunu sağlamak olan görevlinin, makamını vatandaşın huzurunu bozmak için kullandığı belirlenmiştir” dedi.

“BEKÇİ KİMLİK SORAMAZ”

İzmir’de bir parkta bekçiler ve iki genç arasındaki gerilim, mahalle bekçilerinin yetkileri konusunda tartışmalara yol açmıştı. Yapılan ilk kimlik kontrolünün ardından iki gence tekrar GBT yapmak isteyen bekçilerin, bu hareketle vatandaşı tahrik ettiğini belirten mahkeme, “Polis vazife ve selahiyetleri kanununun polislere verdiği kimlik sorma ve kaba üst araması yapma yetkisi bekçilere verilmemiştir” dedi.

Bekçilerle yaşanan tartışmada, bekçilere hakaret eden gençlere ise ceza verilmedi. Mahkeme bu kararı ise, “Bekçilerin görev sınırlarını aşmaları, kimlik sorma haklarının olmaması ve vatandaşı zorlamalarından dolayı hakaret suçundan işlem yapılmamıştır” cümleleriyle gerekçelendirdi.

Peki bu konuda kanun ne diyor? Bekçiler kimlik sorabilir mi? Bekçiler üst araması yapabilir mi?

BEKÇİLER KİMLİK SORABİLİR Mİ?

Çarşı ve Mahalle Bekçilerinin vazifeleri ile ilgili olarak riayet etmesi gereken hususları gösterir yönetmeliğin Bekçilere kimlik araştırması yetkisi veren maddesine bakacak olursak:

"Madde 16 - Bekçiler bölgeleri içinde dolaşın şüpheli şahısları takip eder ve hüviyetlerini araştırırlar. Şüpheli ve diğer şahısların suç teşkil eden bir fiilini gördüklerinde yakalayarak karakola teslim ederler."

Bu hükümle bekçilere kimlik araştırması yetkisi verilmiştir. Ancak vatandaşların kimliğini araştırmak isteyen bekçilerden kimliklerini göstermelerini istemesi mümkündür.

BEKÇİLER ÜST ARAMASI YAPABİLİR Mİ?

Gerek Kanun gerek ilgili yönetmeliğe göre bekçilerin herhangi bir araması yapma yetkisi yoktur. Arama yapma konusunda ısrarcı olan bekçiler olursa, hangi gerekçeyle arama yaptığını tutanak altına alınmasını istenilebilir.

Üst arama yetkisi polislere dahi, 2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanununun çerçevesinde hakimlik kararıyla verilebilmektedir.